Ο Νικόλαος Σέργης στον «Τ» : «Tο Cassini υπήρξε για 15 χρόνια το σπίτι μου»

Ο Νικόλαος Σέργης στον «Τ» : «Tο Cassini υπήρξε για 15 χρόνια το σπίτι μου»

Ο διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, καθηγητής Διαστημικής Φυσικής, Νικόλαος Σέργης, στον «Τ»
Το διάστημα που υπηρετώ είναι ένα κομμάτι της ανθρώπινης καθημερινότητας
Ο διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, καθηγητής Διαστημικής Φυσικής, Νικόλαος Σέργης, μιλάει στον «Τ» για την διεθνή επιρροή του Κέντρου και τις εν εξελίξει αποστολές.

Η διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο «Τιτάνας-Ευρώπη-Άρης. Μεγάλες προσδοκίες και φυσικοί περιορισμοί», διοργανώνεται από τον Σύλλογο Αστρονομίας και Διαστήματος Άρτας «Αστρολάβος» (online σύνδεση του κοινού, us02web.zoom.us), το προσεχές Σάββατο 3 Απριλίου και ώρα 8 το βράδυ.
Ομιλητής είναι ο διακεκριμένος Έλληνας επιστήμονας (δυο φορές βραβευμένος για την συμμετοχή του στο σχεδιασμό την παρακολούθηση και ανάλυση δεδομένων από το διαστημικό σκάφος Cassini της Nasa). Στην συνέντευξή του προς τον «Τ», δηλώνει ότι «το Cassini υπήρξε για 15 χρόνια το σπίτι του», κάνοντας αναφορά στην σημαντική ιστορία του και το τέλος της αποστολής.
Επίσης εξηγεί ποιο είναι το πραγματικά σημαντικό στοιχείο από τις έρευνες στον Άρη και τί περιλαμβάνει το επόμενο στάδιο. Αποκαλύπτει την δική του εκτίμηση για την ανίχνευση ζωής στους δορυφόρους του Κρόνου και τις σκέψεις του για τον πλανήτη Γη στο μέλλον. Κι ακόμα εξηγεί πώς και γιατί το διάστημα που υπηρετεί είναι μέρος της καθημερινότητας όλων μας, καθώς επίσης αναφέρεται στις υπερβολές, την δυσπιστία, την συνομωσιολογία και την ευθύνη της επιστημονικής κοινότητας για ξεκάθαρες απαντήσεις και ενημέρωση.
Συνέντευξη στη Βίκυ Καινούργιου

Ερ: Κύριε Σέργη, πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος και η επιρροή σε διεθνές επίπεδο του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος;
Απ: Εμείς ως Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος σε πρώτη φάση προσπαθούμε να επηρεάσουμε αρχικά τις εξελίξεις στο Ελληνικό τοπίο. Στο χώρο το δικό μας και στο πεδίο ανάπτυξης της διαστημικής επιστήμης, τεχνολογίας, εφαρμογών, υπηρεσιών. Και στην ουσία η επιρροή που ασκούμε σε διεθνές επίπεδο γίνεται μέσω της πολιτικής ηγεσίας, μέσω του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και προοδευτικά θα γίνεται σε τεχνικό-ειδικό επίπεδο και μέσω του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος. Δηλαδή η επιρροή σε διεθνές επίπεδο έχει να κάνει με μια πολιτική βούληση. Μια εθνική στρατηγική διαστημική που έχει διαμορφώσει κάθε χώρα με βάση τις ανάγκες των πολιτών της. Αυτή την πολιτική και την αντίστοιχη στρατηγική θα αναδιαμορφώσουμε εμείς σε ρόλο συμβούλου, με το υπουργείο. Με βάση αυτή την διαστημική πολιτική θα έχουμε την αντίστοιχη αλληλεπίδραση με το εξωτερικό, σε επίπεδο υπουργών και διαστημικής υπηρεσίας, στο πλαίσιο της ΕΕ όπως και της επαφής μας με άλλες χώρες, όπως είναι οι ΗΠΑ. Θα βγάζουμε προς τα έξω και θα προβάλλουμε την Ελληνική πρόταση. Πρόταση, όμως, η οποία ως επίκεντρο και ως γνώμονα θα έχει το τί χρειάζεται η δική μας χώρα από το χώρο του διαστήματος. Βασικός ρόλος και αρμοδιότητα του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος είναι να βοηθήσει την ελληνική πολιτεία να διαμορφώσει και να δημοσιοποιήσει την πολιτική της.

Ερ: Πώς κρίνετε το γεγονός ότι σε μια χώρα με μεγάλη ιστορία (και) στην επιστήμη της Αστροφυσικής, δεν διδάσκεται καθόλου ως μάθημα στα σχολεία;
Απ: Θα συμπληρώσω ότι κάποτε διδάσκονταν. Εγώ το διδάχτηκα στη Β’ λυκείου ως κανονικό υποχρεωτικό μάθημα. Δεν υπήρχαν τότε μαθήματα επιλογής. Έκτοτε για κάποιο διάστημα έγινε μάθημα επιλογής και τα αρκετά τελευταία χρόνια δεν υπάρχει καθόλου. Είναι λυπηρό. Όχι μόνο γιατί αποτελεί προσβολή προς την ιστορία μας, αλλά και γιατί δημιουργεί έλλειμμα στην εκπαίδευση των νέων ανθρώπων. Δεν είναι δυνατόν να κάνουμε τόσο εκτενή χρήση υπηρεσιών και εφαρμογών διαστήματος και οι μαθητές μας να μην το αντιλαμβάνονται καν. Δεν είναι το πρόβλημα μόνο ότι δεν ξέρουν τις τεχνικές λεπτομέρειες. Δεν γνωρίζουν τι είναι το διάστημα. Τι βρίσκεται έξω από τη Γη. Τους καταδικάζουμε να έχουν αντίληψη-γνώση του προπερασμένου αιώνα. Τώρα στέλνουμε ρομποτικά σκάφη στην άλλη άκρη του ηλιακού μας συστήματος και έχουμε φτάσει τα παιδιά να προσπαθούν να τα ακούσουν από ντοκιμαντέρ ή από προβολές στο διαδίκτυο. Είναι λυπηρό.
Ως Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος έχουμε ήδη αρχίσει τις επαφές με το υπουργείο Παιδείας προκειμένου να γίνει προσπάθεια για επαναφορά του μαθήματος της διαστημικής και της αστροφυσικής. Μακάρι να βρούμε ευήκοα ώττα. Θα το προσπαθήσουμε και θα το συντονίσουμε με φορείς από διαφορετικά σημεία της Ελλάδας, όπως είναι ο Σύλλογος Αστρονομίας και Διαστήματος της Άρτας. Να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις μας ως άνθρωποι της επιστήμης και μέσα από αυτό να χτυπήσουμε και την ψευδο-επιστήμη. Διότι δεν είναι μόνο πως αφού δεν μαθαίνεις κάτι, το αγνοείς. Είναι ότι γίνεσαι και ευάλωτος στην κάθε ανοησία που κάποιος θα μεταδώσει με σκοπό το κέρδος.

Ερ: Υπάρχουν νεότερα στοιχεία από τις εν εξελίξει αποστολές που θα μας αποκαλύψετε στην εκδήλωση του Συλλόγου Αστρονομίας και Διαστήματος Άρτας «Αστρολάβος»; Τι να περιμένουμε;
Απ: Νεότερα στοιχεία έχουμε συνεχώς. Το πόσο σημαντικά ή εντυπωσιακά είναι, θα το συζητήσουμε στην ομιλία. Δεν θέλω να προσπαθώ να δίνω την εντύπωση ότι υπάρχει κάτι εκεί που πραγματικά δεν υπάρχει. Η επιστήμη προχωρά με μικρά βήματα. Σημασία και νόημα έχει τα βήματα αυτά να είναι κατανοητά, ώστε να αποτελούν βάση για τα επόμενα. Να μην παρασυρόμαστε σε κινήσεις που έχουν μεγάλο ρίσκο. Σε πράγματα που θα αποδειχτεί πως δεν ισχύουν. Ωστόσο, σίγουρα υπάρχουν σημαντικά ευρήματα, τα οποία όσο πιο κοντά είναι κάποιος στην επιστήμη του διαστήματος, τόσο πιο εύκολο είναι να συλλάβει το πόσο σημαντικά είναι. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, σημειώστε ότι μεγάλες διαστημικές υπηρεσίες και κυρίως η ΝΑΣΑ για παράδειγμα, πρέπει σε τακτική βάση να αιτιολογεί την ύπαρξή της και την χρηματοδότησή της, η οποία προέρχεται από τον φορολογούμενο πολίτη. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό σε τακτά χρονικά διαστήματα μερικές φορές λιγάκι να υπερβάλλουν σε σχέση με τα αποτελέσματα, τα οποία έχουν στα χέρια τους και σε σχέση με τις ανακαλύψεις. Δεν το κάνουν σε βαθμό που να θεωρηθεί απάτη. Αλλά υπάρχει μια δόση υπερβολής, γιατί η γενική πολιτική λέει ότι πρέπει ο Αμερικανός πολίτης να ακούει συχνά για τη ΝΑΣΑ, για νέες ανακαλύψεις και για κάτι που παρουσιάζεται ως εξαιρετικό, κοκ. Υπάρχει σίγουρα μεγάλη πρόοδος, την οποία θα συζητήσουμε εκτενέστερα, αλλά από την άλλη πλευρά υπάρχει κι αυτή η δόση υπερβολής, ειδικά στην απέναντι άκρη του Ατλαντικού. Στην Ευρώπη είμαστε πιο μαζεμένοι, γιατί είμαστε και πιο εκπαιδευμένοι ως πολίτες. Δηλαδή, η ανοησία για την οποία μιλούσα πιο πριν, βρίσκει αντιστάσεις ακόμη. Ενώ στις ΗΠΑ το μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι διατεθειμένο να πιστέψει περισσότερα πράγματα απ’ ότι στην Ευρώπη.

Ερ: Η αποστολή του διαστημικού σκάφους Cassini της ΝΑΣΑ, αποτελεί σημαντικό σταθμό στην επιστημονική σας πορεία. Πώς νιώθετε γι’ αυτή και πόσο μεγάλες είναι οι προσδοκίες ανίχνευσης ζωής από την έρευνα στους μεγάλους δορυφόρους του Κρόνου;
Απ: Σε προσωπικό επίπεδο το Cassini αποτέλεσε το σπίτι μου για περίπου μια 15ετία. Το εντυπωσιακό με το Cassini είναι ότι θα περάσουν πολλά χρόνια ώστε οι τεχνολογίες, τις οποίες εισήγαγε, να ξεπεραστούν. Ήταν μια ναυαρχίδα της ΝΑΣΑ, υπήρχε βέβαια συμμετοχή και της ESA και της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας. Ήταν εντυπωσιακό ότι σ’ αυτό το διαστημόπλοιο όλα του τα όργανα λειτούργησαν για περισσότερο από διπλάσιο χρόνο απ’ αυτόν που είχε προβλεφθεί. Το Cassini τελείωσε την αποστολή του, όχι γιατί χάλασε ή γιατί κάποια από τα όργανά του έπαψαν να λειτουργούν, αλλά γιατί μετά από δυο παρατάσεις κρίθηκε ότι κάποια χρήματα που δίνονται για τη συντήρησή του και την συντήρηση του επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού που το παρακολουθούσαν εδώ στην γη, καλό είναι να επενδυθούν σε κάποια άλλη αποστολή. Έτσι, λοιπόν, ένα εντελώς «υγιές» σκάφος, κατευθύνθηκε στο να πέσει στην ατμόσφαιρα του Κρόνου και να καταστραφεί. Τελείωσε έτσι η αποστολή αυτή, που μας έδωσε έναν τεράστιο όγκο δεδομένων. Τέτοιο που ακόμα δεν έχουμε ολοκληρώσει την ανάλυσή τους. Να σκεφτείτε ότι τρία χρόνια μετά την καταστροφή του, η ΝΑΣΑ χρηματοδοτούσε την ανάλυση των δεδομένων του. Κι αυτή τη στιγμή που έχει πάψει, αρκετοί άνθρωποι εμμέσως εργάζονται μέσα από προγράμματα στην ανάλυσή τους. Με δώδεκα όργανα-επιστημονικά πειράματα πάνω του, ήταν το μεγαλύτερο διαστημόπλοιο που έστειλε η ανθρωπότητα σε εξωτερικούς πλανήτες και το δεύτερο μεγαλύτερο που έχουμε βγάλει έξω από τη γη. Κάτι που επίσης γνωρίζουμε εμείς που εμπλακήκαμε με την αποστολή, είναι πως όσοι ηγήθηκαν αυτής -μεταξύ των οποίων και ο Σταμάτης Κριμιζής από την Ελλάδα- ήταν εξαιρετικοί ως άνθρωποι και ως χαρακτήρες. Κατάφεραν να έχουν απόλυτα αγαστή συνεργασία για 15 χρόνια, συμπεριλαμβανομένης και της προετοιμασίας, για πάνω από δυο δεκαετίες. Εξαιρετική συνεργασία. Πράγμα σπάνιο. Σπάνιο και στον επιστημονικό χώρο.

Ερ: Αισιόδοξος είστε περί της πιθανότητας ανίχνευσης ζωής στους μεγάλους δορυφόρους του Κρόνου;
Απ: Οι στόχοι επικεντρώνονται σε δορυφόρους του Κρόνου και του Δία -κυρίως του Δία- που είναι παγωμένοι. Που έχουν δηλαδή στην επιφάνειά τους καθαρό πάγο και εικάζουμε ότι κάτω απ΄αυτόν υπάρχει νερό σε υγρή μορφή. Νερό σε υγρή μορφή είναι μια από τις βασικές προϋποθέσεις για να ανιχνεύσουμε ζωή, όπως τουλάχιστον εμείς την έχουμε μάθει. Τέτοιοι δορυφόροι είναι η «Ευρώπη» για τον Δία και ο «Εγκέλαδος» για τον Κρόνο. Είναι και η «Ρέα» για τον Κρόνο, αλλά με λιγότερες πιθανότητες.
Η δική μου εκτίμηση είναι πως θα είναι εξαιρετικά απίθανο να ανιχνευθεί ζωή. Δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος, αλλά δεν θέλω να περιορίσω την αισιοδοξία άλλων ανθρώπων γι΄ αυτό συχνά δεν το αναφέρω. Το πόσο, όμως, αισιόδοξος είναι κανείς γι’ αυτό το θέμα δεν πρέπει να συγχέεται με την σκοπιμότητα του να συνεχίζουμε να ψάχνουμε. Επιβάλλεται να συνεχίσουμε και να τηρούμε τα πρωτόκολλα αποφυγής μόλυνσης. Διότι σας είπα νωρίτερα ότι το Cassini έπεσε στην αέρια επιφάνεια του Κρόνου. Αυτή η απόφαση πάρθηκε για να μηδενιστεί η πιθανότητα να πέσει σε κάποιον από τους δορυφόρους του. Τότε, σε μελλοντική μας επίσκεψη, δεν θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε από πού προήλθε ένα βακτήριο, το οποίο ενδεχομένως ανιχνεύαμε. Αν δηλαδή ήταν γηγενές ή αν προήλθε από την πτώση του Cassini.

Ερ: Ένας καλός φίλος μου ζήτησε να σας ρωτήσω οπωσδήποτε για όσα πρόσφατα ανακοινώθηκαν σχετικά με τον πλανήτη Άρη. Είναι η παρουσία αλμυρού νερού κάτι πολύ σημαντικό ή υπάρχουν κι άλλα δεδομένα που ενισχύουν την πιθανότητα ανίχνευσης προηγούμενης ζωής;
Απ: Σίγουρα η παρουσία αλμυρού νερού είναι πολύ σημαντική. Σίγουρα ο Άρης είχε κάποτε ατμόσφαιρα και υδρογραφικό, δηλαδή υγρό νερό, που επίσης είναι σημαντικό. Αν θέλετε τη δική μου γνώμη, νομίζω ότι ο Άρης ενδεχομένως να είχε στο παρελθόν του κάποια μορφή ζωής. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε μέχρι ποιο σημείο έφτασε. Γιατί αυτό το οποίο δεν αντιλαμβανόμαστε και που οι βιολόγοι μας έχουν εξηγήσει, είναι ο χρόνος που χρειάζεται μια μορφή ζωής σε κυτταρικό επίπεδο να εξελιχθεί σε κάτι το οποίο να μπορεί να θεωρηθεί οργανισμός σαν αυτούς που έχουμε συνηθίσει, ακόμη και τους πιο μικρούς, στη ζωή μας. Ειδικά για τον Άρη, όμως, ένα σοβαρό πρόβλημα που δεν γίνεται αντιληπτό από τον κόσμο με ευθύνη και της επιστημονικής κοινότητας, είναι ότι έχουμε δώσει μεγάλο βάρος στο αν είχε ατμόσφαιρα, για πόσο καιρό, τι είδους, αν εμείς μπορούμε στο μέλλον να δημιουργήσουμε ατμόσφαιρα στον Άρη κλπ.
Ενώ στην πραγματικότητα το μεγάλο πρόβλημα είναι το μαγνητικό πεδίο που ο Άρης είχε και πλέον δεν έχει. Διότι το μαγνητικό πεδίο είναι εκείνο που δημιουργεί ασπίδα σε κάθε πλανήτη επαρκώς μαγνητισμένο, όπως είναι η Γη, ο Δίας, ο Κρόνος. Μ’ αυτό τον τρόπο απωθούνται- εκτρέπονται τα φορτισμένα σωματίδια που έρχονται από τον ήλιο με την μορφή συνεχούς ροής. Ο λεγόμενος ηλιακός άνεμος. Αυτά τα σωματίδια έχουν ενέργειες και πυκνότητα που θα δημιουργούσε σοβαρότατο πρόβλημα στη ζωή, αν κάποιος ήταν εκτεθειμένος. Όταν ένας πλανήτης έχει μαγνητισμό, αυτά τα σωματίδια ακολουθούν τις επιταγές του μαγνητικού πεδίου που τα εκτρέπει γύρω από τον πλανήτη, δημιουργώντας μια φυσαλίδα, μέσα στην οποία είναι προστατευμένος ο πλανήτης και η ατμόσφαιρά του. Ο Άρης είχε μαγνητικό πεδίο που εντοπίζεται ακόμα σε πετρώματα, σιδηρομαγνητικά, της επιφάνειάς του. Ήταν κάπως σαν τη Γη από άποψη μαγνητισμού και κάποια στιγμή αυτός χάθηκε. Γιατί; Εικάζουμε ότι επηρεάστηκαν οι αναλογίες και οι συνθήκες στον πυρήνα του Άρη. Μια αλλαγή στην αναλογία σιδήρου και πυριτίου στον πυρήνα ενός πλανήτη ή στον τρόπο που περιστρέφεται, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια του μαγνητικού του πεδίου. Είχε 100% ατμόσφαιρα γιατί ανιχνεύουμε, όπως αναφέρατε, νερό και πάγο. Την έχασε όταν έχασε το μαγνητικό του πεδίο.
Ο καινούργιος στόχος ποιος είναι τώρα; Να τρυπάμε στην επιφάνεια του Άρη σε βάθος δυο μέτρων. Να βγάζουμε υλικό από το βάθος αυτό, που για έναν ξένο πλανήτη είναι πολύ βαθιά. Να αναλύουμε δειγματοληπτικά τί βρίσκεται εκεί και να προσπαθήσουμε να δούμε αν υπάρχουν οργανικές ουσίες που είναι το υπόλειμμα που αφήνει μια βιολογική δραστηριότητα. Μακάρι να βρεθεί κάτι. Και ο επόμενος στόχος είναι να έχουμε αποστολή με ανθρώπινο πλήρωμα που να μπορεί να κάνει αναλύσεις επιτόπου.

Ερ: Την ίδια στιγμή δεν είναι λίγοι όσοι ανησυχούν για την πορεία και το μέλλον του πλανήτη Γη, δεδομένης της κλιματικής κρίσης, της πανδημίας, των πολέμων και των εντάσεων που συνεχίζονται στην ανθρωπότητα. Ως άνθρωπος που ασχολείστε με την έρευνα του διαστήματος, ποιες είναι οι σκέψεις που κάνετε για όλα αυτά;
Απ: Οι σκέψεις που κάνω δεν διαφέρουν από αυτές που κάνει ένας μέσος λογικός πολίτης που ενημερώνεται και βλέπει τις εξελίξεις. Το διάστημα είναι ένας τομέας που μπορεί και καλείται να βοηθήσει. Κι εμείς νιώθουμε την ευθύνη μεγαλύτερη να μπορέσουμε να βοηθήσουμε. Είναι δυο οι τρόποι. Ο ένας να ενημερώνουμε το κοινό. Μέσα από τις δυνατότητες που μας δίνει η διαστημική τεχνολογία να δείχνουμε στον πολίτη τί γίνεται. Η παρατήρηση της Γης από δορυφόρους, σου δείχνει πλέον στο πιάτο ποιες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτές πρέπει να μεταφέρονται στο σπίτι κάθε πολίτη. Να του δείχνεις πώς ήταν πέρυσι, πώς πριν από 10 ή 20 χρόνια η κατανομή των πάγων, η θερμοκρασία, η μόλυνση, τα θαλάσσια ρεύματα, το δάσος του Αμαζονίου και πώς εξελίσσονται, πώς μειώνονται οι δασικές εκτάσεις στην ίδια μας τη χώρα. Με στοιχεία που δεν αμφισβητούνται από κανέναν. Να μπορεί να αντιληφτεί ποια είναι η παρέμβαση από τον άνθρωπο στο περιβάλλον, με εικόνα. Οι αποφάσεις είναι πολιτικές. Αλλά οι πολιτικοί θορυβούνται όταν βλέπουν ότι ο πολίτης αρχίζει να ευαισθητοποιείται, να καταλαβαίνει, να δίνει σημασία σε κάτι. Οπότε πρέπει κι εμείς να δείξουμε ώριμοι. Την προτεραιότητα στον πολιτικό θα την βάλλουμε εμείς ως πολίτες. Και αυτό μπορεί να γίνει με το να είμαστε ενημερωμένοι. Αν εμείς το ανάγουμε σε πρόβλημά μας, θα το αντιληφθεί και ο πολιτικός. Θα πανικοβληθεί γιατί θα ξέρει ότι ίσως δεν εκλεγεί αν δεν το ανάγει κι εκείνος σε προτεραιότητά του.
Και το δεύτερο είναι όταν η πολιτική ηγεσία πιεστεί για να λάβει μέτρα, να είμαστε εμείς εκεί ως άνθρωποι της επιστήμης και της τεχνολογίας που θα δώσουμε τις σωστές λύσεις. Να πούμε θα πρέπει να γίνει αυτό, αυτό κι αυτό. Να δώσουμε τις σωστές κατευθύνσεις.
Όλα αυτά συνδέονται με όσα με ρωτήσατε για την εκπαίδευση. Όλα συνδέονται με την παιδεία. Ο μόνος τρόπος κάτι να αλλάξει είναι να αρχίσουμε να εκπαιδεύουμε καλύτερα τα παιδιά μας, τους μαθητές μας και τους φοιτητές μας. Ακόμα κι όταν βλέπουμε κακές συμπεριφορές σε κοινωνικό επίπεδο, πάλι η λύση είναι στην παιδεία. Ένας νέος άνθρωπος αν δεν καταλαβαίνει την κλιματική κρίση ή ότι ορισμένα πράγματα είναι καλύτερα να λύνονται με διπλωματία παρά με σύγκρουση, εγώ πάντοτε σκέφτομαι ότι το πρόβλημα έχει προέλθει από την πλημμελή εκπαίδευσή του. Ζούμε σε μια κοινωνία που οι πληροφορίες και τα δεδομένα έχουν πολλαπλασιαστεί. Έχουν επιθετικά αυξηθεί οι πληροφορίες που μας βομβαρδίζουν και είναι διαθέσιμες, οπότε ως συνέπεια έχει αυξηθεί και η ανακρίβεια σε αρκετές απ’ αυτές τις πληροφορίες. Ο άνθρωπος που ανοίγει τον υπολογιστή του είναι έτοιμος να πιστέψει σχεδόν ό,τι του παρουσιαστεί με έναν τρόπο που φαίνεται επαρκής. Εκεί είναι η επιστημονική κοινότητα και η εκπαίδευση που πρέπει να κάνει τη δουλειά της. Να βοηθήσει τους ανθρώπους να έχουν ένα φίλτρο. Να μην μασάνε ό,τι τους δίνουν. Να τους βοηθήσει να μην είναι συνομωσιολόγοι. Γιατί εκεί καταλήγουμε. Είναι κάτι που έχω ζήσει και ως άνθρωπος στην κοινωνία και ως επιστήμονας. Βλέπω με τρόμο πώς γιγαντώνεται. Κάποτε η συνομωσιολογικές συζητήσεις περιορίζονταν στην πολιτική και στον αθλητισμό. Τώρα όμως συμβαίνει το ίδιο για θέματα που είναι επιστημονικά. Λένε «δεν υπάρχει αυτό ή το άλλο. Είναι παραμύθι για να μας πείσουν να σκεφτόμαστε έτσι». Εκεί, λοιπόν, πρέπει να έρθεις εσύ, ο επιστήμονας και να του πεις ορίστε. Με μετρήσεις, με δεδομένα, με εικόνες. Ανοιχτά σε όλους, από όλους. Να πας σε ανθρώπους που εμπιστεύεσαι με την επάρκεια να τα επιβεβαιώσουν. Δεν μπορούμε να περιμένουμε κάθε τι να το αντιμετωπίσουμε όταν έρθει το αποτέλεσμα και μας χτυπήσει. Και πάλι να μην καταλαβαίνουμε. Έχουμε φτάσει στο 2021 στην Ελλάδα και απορούμε γιατί γίνονται πλημμύρες ξανά και ξανά. Αυτό καταντά ανοησία. Δεν είμαστε ανόητοι ως λαός και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να φτάσουμε να μας δείχνουν με το δάχτυλο και να γελάνε.

Ερ: Είναι τελικά το διάστημα όσο μακρινό φαντάζει;
Απ: Το διάστημα το οποίο εγώ υπηρετώ είναι ένα κομμάτι της ανθρώπινης καθημερινότητας. Σε λίγο καιρό θα γίνει πιο εμφατικά κατανοητό ότι είναι επέκταση της ανθρώπινης δραστηριότητας. Δεν είναι κάτι εκεί έξω. Το διάστημα για την γενιά που έρχεται, των παιδιών μας, είναι ό,τι ο ηλεκτρισμός για κάποιους ανθρώπους 100 χρόνια πριν. Κι όπως πολύ δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς ηλεκτρισμό, ομοίως δύσκολα σε λίγο καιρό θα μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς υπηρεσίες διαστήματος. Θα σας φανεί ίσως αστείο, αλλά εγώ ως διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Διαστήματος, όταν ξεπεραστεί η πανδημία, θα ήθελα να κάνω μια ημερίδα υπό το θέμα «Μια ημέρα χωρίς υπηρεσίες διαστήματος». Να δείξουμε με δράσεις και εικόνες πώς θα ήταν μια μέρα της ζωής μας, στην οποία απαγορεύεται να κάνεις χρήση διαστημικών δεδομένων και υπηρεσιών. Να δείτε πώς θα εκπλαγεί ο πολίτης όταν του πεις αυτό δεν μπορείς να το κάνεις γιατί παίρνει δεδομένα από τον δορυφόρο. Για παράδειγμα δεν έχεις GPS ούτε εσύ, ούτε όμως και το πλοίο. Κι επειδή δεν έχουμε δορυφορικά δεδομένα δεν μπορούμε να ξέρουμε τι καιρό θα κάνει αύριο. Άρα θα περιμένεις μέχρι τελευταία στιγμή να μάθεις αν θα πετάξεις, αν θα φύγει το πλοίο κλπ.

Πηγή: Ταχυδρόμος Άρτας

Share this Post:

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

Σχόλια